การเทรดด้วย Commodity Channel Index (CCI) ในตลาดการเงิน

ตลาดสินค้าโภคภัณฑ์มีการซื้อขายกันอย่างดุเดือด (เก็งกำไร) มาอย่างยาวนานแล้ว จึงอาจไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจที่จะมีคนพัฒนาตัวบ่งชี้ทางเทคนิค (Indicator) ที่เอาไว้วิเคราะห์ราคาสินค้าโภคภัณฑ์โดยเฉพาะ และตัวบ่งชี้ทางเทคนิคหลาย ๆ ตัวก็ถูกนำไปประยุกต์ใช้กับตลาดการเงินอื่น ๆ ได้เป็นอย่างดีอีกด้วย

บทความนี้จะเราถึงตัวบ่งชี้ทางเทคนิคที่ชื่อว่า CCI หรือ Commodity Channel Index ตั้งแต่ประวัติความเป็นมา ไปจนถึงหลักการเทรด้วย Commodity Channel Index ว่ามีเทคนิคในการดูสัญญาณซื้อขายได้อย่างไรบ้าง?

Commodity Channel Index คืออะไร?

Commodity Channel Index (CCI) คือ ตัวบ่งชี้ทางเทคนิคสำหรับวิเคราะห์ราคาสินทรัพย์ เป็นเครื่องมือในกลุ่ม “Oscillator” ซึ่งเน้นในการใช้วิเคราะห์จุดอิ่มตัวและการแกว่งของราคาในตลาดสินค้าโภคภัณฑ์และตลาด Forex

“Donald Lambert” พัฒนา Commodity Channel Index ขึ้นมาและเปิดตัวสู่สาธารณะในปี 1980 แม้จะเป็นยุคที่มีคู่แข่งที่แข่งกันพัฒนาเครื่องมือวิเคราะห์ทางเทคนิคออกมาเป็นจำนวนมาก แต่ด้วยความนิยมในการเทรดสินค้าโภคภัณฑ์ในสมัยนั้น ทำให้การเทรดด้วย Commodity Channel Index ก็ค่อย ๆ ได้รับความนิยมเนื่องจากชื่อที่สะดุดตาของมันนี่เอง

หลักการคำนวณ Commodity Channel Index

ให้ลองสังเกตว่า CCI จะมีให้น้ำหนักกับค่า High, Low, Close เข้ามา เพราะมองว่า เป็นตัวแทนทางสถิติที่สำคัญ (ในขณะที่เครื่องมือในยุคเดียวกัน มักเลือกใช้แค่ Close เป็นต้น)

CCI = (Typical Price – Moving Average) / (0.015 x Mean Deviation)

• Typical Price (TP) = (High + Low + Close) / 3 
• Moving Average ของ Typical Price (MA) = ค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ของราคาทั่วไป (MA) = ค่าเฉลี่ยของ Typical Price ในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ (ค่ามาตรฐานคือ 14 Periods)
• Mean Deviation (MD) = ค่าเบี่ยงเบนเฉลี่ยของ Typical Price ที่เบี่ยงออกจาก Moving Average ของ Typical Price ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง (โดยทั่วไปคือ 14 Periods)

พื้นฐานของ CCI จะมีการคำนวณโดยอ้างอิงจากค่าเฉลี่ย แต่จะมีการหารค่าที่เป็นส่วนเบี่ยงเบน เพื่อปรับให้ค่าเฉลี่ยดังกล่าวกลายเป็นดัชนี -100 ถึง 100+ ไอเดียคือการพยายามแก้จุดอ่อนของอินดิเคเตอร์ในสมัยก่อน พี่ไม่ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องความผันผวนมากนัก (High, Low)

หลักการเทรดด้วย Commodity Channel Index

จากสูตรการคำนวณข้างต้นเราจะเห็นว่า CCI ก็ยังใช้การ “เปรียบเทียบราคาปัจจุบันของสินทรัพย์กับค่าเฉลี่ยของราคา ณ ช่วงเวลาที่สนใจ” คล้าย ๆ กับ Indicator ยอดนิยมอื่น ๆ เพียงแต่พยายามปรับในเรื่อง High, Low ให้เหมาะสมมากขึ้น (ตามมุมมองของผู้พัฒนา) และแสดงออกมาเป็นดัชนีว่าราคาอยู่ในสภาวะ Overbought หรือ Oversold หรือไม่?

ภาพด้านบน คือกราฟสกุลเงินปอนด์ GBP/USD และ “เส้นสีฟ้า” ในกรอบด้านล่างคือ Commodity Channel Index หรือ CCI นั่นเอง

Donald Lambert เคยอธิบายว่า พฤติกรรมราคาสินทรัพย์ส่วนใหญ่ 70-80% จะวิ่งในกรอบดัชนี CCI ที่ -100 ถึง 100+ แต่หากราคาเป็น Strong-Trend ก็จะวิ่งทะลุไปหลัก 200-300 ได้ไม่ยาก ดังนั้น โดยพื้นฐาน การเทรดด้วย Commodity Channel Index ยังให้ความสำคัญกับ Overbought และ Oversold อยู่มาก โดยมองว่า -100 ก็คือ Oversold และ 100+ ก็คือ Overbought

ซึ่งก็แล้วแต่พฤติกรรมราคาในช่วงนั้นว่า จะยังมีแรงวิ่งต่อไปหรือหมดแรงและกำลังจะกลับตัว ดังนั้น ที่โซนประมาณ -100 กับ 100+ จึงเป็นโซนที่สำคัญสำหรับคนที่เทรดด้วย CCI ทั้งนี้ หากราคามีแนวโน้มที่แข็งแกร่งและทะลุเลข “100” เทรดเดอร์หลายคนก็อาจจะเริ่มปรับกลยุทธ์เป็นการเทรดแบบ Breakout เป็นต้น นี่คือแนวคิดพื้นฐานของการเทรดด้วย Commodity Channel Index

สรุปหลักการอ่านค่า CCI

• หากเส้น CCI อยู่เหนือ +100 โดยทั่วไปถือว่า สินทรัพย์มีสภาวะการซื้อมากเกินไป (Overbought) และอาจเกิดจากการปรับฐานของราคาลงมา
• ในทางกลับกัน หากเส้น CCI ต่ำกว่า -100 มันสามารถเห็นได้ว่าเป็นสัญญาณว่าสินทรัพย์ถูกขายมากเกินไป (Oversold) และอาจจะกำลังฟื้นตัวขึ้น
• ราคาที่ทะลุเกิน -100 หรือ +100 อาจถือว่าเป็นการ Breakout
• เทรดเดอร์อาจต้องกำหนดและทดสอบด้วยตัวเองว่า ค่าที่เกิน -100 หรือ +100 ควรเกินไปเท่าไรจึงถือว่าเป็นการ Breakout เช่น บางคนกำหนดว่า ถ้าราคาแตะ +200 ถือว่า Breakout เป็นต้น

ตัวอย่างการเทรด Commodity Channel Index ในตลาด Forex

อย่างที่เกริ่นไปว่า การเทรดด้วย Commodity Channel Index ไม่ได้มีเฉพาะทองคำ หรือ น้ำมัน ที่เป็นสินค้าโภคภัณฑ์เท่านั้น แต่สามารถประยุกต์มาเทรดกับคู่เงิน Forex ได้ด้วย และนี่เป็นตัวอย่างคร่าว ๆ ได้เห็นภาพได้ชัดเจนมากขึ้น

1. การเปลี่ยนแนวโน้ม

อธิบายไปแล้วว่า ค่าที่เกิน -100 หรือ 100+ ก็อาจถือว่าราคากำลังจะ Breakout และกำลังขึ้นไปสู่ทิศทางใหม่ ซึ่งสำหรับการพิจารณาว่า Breakout จริงหรือไม่? เทรดเดอร์จะใช้เครื่องมือในกลุ่มที่วิเคราะห์โซนราคาโดยเฉพาะ เช่น Fibonacci, Pivot Point

2. Overbought และ Oversold

การเทรดด้วย Commodity Channel Index หลัก ๆ จะพึ่งพาพฤติกรรมของ CCI ที่เป็น Overbought หรือ Oversold แต่ไอเดียหลักคือคุณต้องสามารถประเมินทิศทางหลักของราคาได้ก่อน ซึ่งคุณอาจจะวิเคราะห์แนวโน้มด้วยการพิจารณารูปแบบกราฟโดยตรง (Price Action, Price Structure) เพื่อประเมินก่อนว่าราคาเป็นแนวโน้มหรือเป็นไซด์เวย์

หลังจากนั้นจึงเป็นหน้าที่ของ CCI ในการกำหนดจังหวะการเทรด ลองสังเกตจากภาพด้านบน เทรดเดอร์ประเมินแล้วว่าราคาเป็นไซด์เวย์ ซึ่งเครื่องมือในกลุ่ม Oscillator จะสามารถนำมาใช้เป็นสัญญาณซื้อขายได้โดยตรง

• เมื่อราคาต่ำกว่า -100 ก็ถือเป็นสัญญาณเตือนว่าอาจจะ “Buy” ได้
• ในทางกลับกันถ้าราคาสูงกว่า +100 ก็เป็น Overbought อาจจะเป็นจังหวะที่เราเข้า Sell ได้เช่นกัน

3. Divergence 

หน้าที่หลักอย่างหนึ่งของเครื่องมือที่ออกแบบมาในลักษณะของ “ดัชนี” คือการเปรียบเทียบความแตกต่างหรือความสัมพันธ์ระหว่างราคากับตัวอินดิเคเตอร์ ว่าเคลื่อนไหวในลักษณะไหน วิ่งไปในทางเดียวกัน หรือเริ่มขัดแย้งกัน ซึ่งจุดที่ราคากับเครื่องมือเริ่มขัดแย้งเราเรียกว่า Divergence และเป็นจุดที่ราคามัดเกิดการกลับตัวในที่สุด

จากภาพด้านบนเรียกว่า Bullish Divergence จะเกิดขึ้นเมื่อราคาอยู่ในแนวโน้มขาลง แล้วเมื่อราคาปรับตัวลงเรื่อย ๆ จนไม่สามารถลงต่อได้แล้ว ในทางคณิตศาสตร์จะมองว่าอัตราเร่งของราคาถูกเปลี่ยนทิศทาง (ราคาชะลอแรง) ซึ่งเทรดเดอร์จะสังเกตเห็นได้จากอินดิเคเตอร์ก่อน ในที่นี่เราใช้ CCI และเมื่อราคายังลงต่อ แต่ CCI ปรับตัวสูงขึ้น เราก็เรียกว่าเป็น Bullish Divergence หรือ “ไดเวอร์เจนท์” เป็นสัญญาณบอกว่าราคาอาจจะกำลังฟื้นตัวขึ้นแล้ว

ในทางกลับกัน ภาพที่เห็นด้านบนนี้ เป็นฝั่งตรงข้ามเรียกว่า Bearish Divergence ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อราคาเป็นขาขึ้นและเตรียมลง โดยในภาพจะเห็นว่าราคาจะปรับตัวขึ้นต่อ แต่เครื่องมือของเราคือ CCI ได้ปรับตัวลงมาแล้ว นั่นแปลความหมายได้ เกิดการชะลอแรงซื้อขึ้นมาแล้ว ถ้าเราพิจารณาจากกราฟราคาอย่างเดียวอาจสังเกตเห็นได้ยาก จึงมีการใช้ CCI เพื่อสังเกตการชะลอตัวดังกล่าว

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ CCI